Czym są śpiochy w naszych oczach?

Po przebudzeniu w kącikach Twoich oczu gromadzą się suche lub wodniste zanieczyszczenia. To właśnie tzw. „śpiochy”. Z czego się składają i jakie cechy muszą posiadać, by wzbudzić Twoje podejrzenia i skierować Cię na wizytę do okulisty?

Z czego zbudowane są "śpiochy"?

śpiochy w oczach Z technicznego punktu widzenia śpiochy to zbiór śluzu, komórek skórnych oraz różnego rodzaju zanieczyszczeń, które gromadzą się na powierzchni oka. Występują w dwóch rodzajach: mokrej i kleistej substancji lub suchych i chrupiących złogów. Ich konsystencja uzależniona jest od tego, ile płynu zdąży wyparować zanim przerwiesz sen i otworzysz oczy.

Śpiochy pełnią rolę ochronną. Usuwają potencjalnie szkodliwe zanieczyszczenia z filmu łzowego i przedniej powierzchni oczu. W ciągu dnia, kiedy mrugasz, usuwasz te zabrudzenia mimowolnie, bez zwrócenia szczególnej uwagi. Jednak podczas snu Twoje powieki pozostają nieruchome, przez co zanieczyszczenia zbierają się w kącikach oczu lub na linii rzęs.

Wydzielina, z jakiej tworzone są śpiochy stanowi nieodłączny element uboczny filmu łzowego i kondycji zdrowych oczu. Składa się głównie z wodnistego śluzu, wytwarzanego przez spojówkę oraz substancji oleistej, wydzielanej przez gruczoły łojowe. Jej zadaniem jest utrzymanie odpowiedniego nawilżenia oczu pomiędzy mrugnięciami.

Kiedy śpiochy w oczach powinny wzbudzić Twoją podejrzliwość?

W większości przypadków poranna wydzielina zbierająca się w kącikach oczu jest normalna i nie stanowi przejawów stanu chorobowego. Czasami jednak powinna wzbudzić Twoją podejrzliwość, szczególnie kiedy śpiochy mają kolor żółty lub zielony i towarzyszy im:

nieostre widzenie,
wrażliwość na światło,
ból oczu.

Objawem jakich schorzeń może być nieprawidłowa wydzielina oczu?

Jeśli zauważyłeś, że Twoje śpiochy charakteryzują się nietypowym odcieniem lub konsystencją, prawdopodobnie Twoje oczy borykają się z jakimś schorzeniem. Możliwości jest niestety wiele, lecz do grona najczęstszych chorób można zaliczyć:

Zapalenie spojówek - objawia się przede wszystkim pieczeniem lub swędzeniem, zaczerwienieniem oczu oraz wodnisto-ropną wydzieliną o białym, żółtym lub zielonym zabarwieniu, która podczas snu może tworzyć na tyle twardą skorupę, że o poranku utrudnia rozchylenie powiek. Zapalenie spojówek dzieli się na: wirusowe, bakteryjne i alergiczne. W najbardziej groźnej odsłonie może ostatecznie prowadzić do utraty wzroku, dlatego tak ważne jest, aby zaraz po zauważeniu nietypowych objawów udać się do okulisty.
Zapalenie powiek - charakteryzuje się zaczerwienieniem, skalowaniem i bolesnością powiek, a spowodowane jest nieprawidłową pracą gruczołów łojowych, znajdujących się na wewnętrznej krawędzi powiek.
Jęczmień - to zatkany gruczoł u podstawy powieki. Wyglądem przypomina pryszcz i bardzo często towarzyszy mu zaczerwienienie, obrzęk, dyskomfort określany „obecnością obcego ciała w oku” oraz żółta wydzielina, zmieniająca się w skorupę. Jęczmień najczęściej znika sam, jednak bardzo ważne jest, aby oprzeć się pokusie wyciskania go. To mogłoby bowiem zwiększyć ryzyko rozprzestrzenienia się infekcji na pozostały obszar powieki i oka.
Owrzodzenie rogówki - ta niezwykle niebezpieczna dla wzroku, ropna choroba rogówki najczęściej spowodowana jest urazem oka lub długo nieleczoną infekcją. Objawia się bólem, zaczerwienieniem, opuchlizną oraz wydzieliną tak gęstą, że może zaburzać i ograniczać widzenie. W przypadku braku szybkiego leczenia może prowadzić do całkowitej utraty wzroku.
Zapalenie woreczka łzowego (łac. Dacryocystitis) - gdy przewód łzowy jest zablokowany, woreczek łzawiący z systemem drenażu prowadzący do nosa może ulec zainfekowaniu i zapaleniu. W takim przypadku powoduje opuchnięcie i guzek, pojawiający się tuż pod dolną powieką. Do typowych objawów zapalenia woreczka łzowego należy ból i zaczerwienienie, nieostre widzenie i lepka wydzielina z oczu.

Do pozostałych chorób oczu, których objawem może być nadmierna wydzielina o nietypowym kolorze i konsystencji należą:

opryszczka oczna,
grzybicze zapalenie rogówki,
pełzaki z rodziny Acanthamoeba.

Nie zawsze jednak podejrzanie wyglądające śpiochy muszą być objawem stanu chorobowego. Równie często są efektem:

noszenia szkieł kontaktowych,
uszkodzenia oczu - obecności ciała obcego.

Jak leczyć niebezpieczną wydzielinę z oczu?

niebezpieczna wydzielina w oczach Jeśli przyczyną zmiany konsystencji i koloru śluzu jest infekcja, lekarz okulista prawdopodobnie zaleci Ci stosowanie antybiotyku, antywirusowych kropli lub maści do oczu.

Wiedz jednak, że istnieje szereg czynności, które wykonywane starannie i regularnie mogą uchronić Cię przed schorzeniami oczu i nieprzyjemną wydzieliną. Oto one:

Unikaj dotykania oczu - w ten sposób zapobiegniesz roznoszeniu bakterii i ewentualnej infekcji;
Często myj ręce - zwłaszcza przed dotknięciem oka, umieszczeniem w nim soczewki lub aplikacją kropli;
Wypróbuj soczewki jednodniowe - jeśli do tej pory korzystałeś z soczewek dwutygodniowych, miesięcznych lub rocznych, a ostatnio zauważyłeś, że po ich aplikacji wydzielina występuje w większej ilości, jest gęstsza i o nietypowym zabarwieniu;
Wyrzuć stosowane do tej pory kosmetyki do makijażu oczu - jeśli podejrzewasz, że są one przyczyną reakcji alergicznej;
Stosuj krople do oczu bez konserwantów i unikaj kontaktu z alergenami.

Opracowanie:

Artykuł powstał w oparciu o publikacje naukowe i stanowi integralną część Poradnika Optometrysty. Zapoznaj się z artykułami zgromadzonymi w poradniku, aby dowiedzieć się więcej o soczewkach kontaktowych. W razie wątpliwości skontaktuj się z naszym zespołem optometrystów lub poradź się swojego okulisty. Zagadnienia prezentowane w artykule, szczególnie w przypadku problemów ze wzrokiem, należy skonsultować ze specjalistą.