Czym są śpiochy w naszych oczach?

Po przebudzeniu w kącikach Twoich oczu gromadzą się suche lub wodniste zanieczyszczenia. To właśnie tzw. „śpiochy”. Z czego się składają i jakie cechy muszą posiadać, by wzbudzić Twoje podejrzenia i skierować Cię na wizytę do okulisty?

Z czego zbudowane są "śpiochy"?

Z technicznego punktu widzenia śpiochy to zbiór śluzu, komórek skórnych oraz różnego rodzaju zanieczyszczeń, które gromadzą się na powierzchni oka. Występują w dwóch rodzajach: mokrej i kleistej substancji lub suchych i chrupiących złogów. Ich konsystencja uzależniona jest od tego, ile płynu zdąży wyparować zanim przerwiesz sen i otworzysz oczy.

Śpiochy pełnią rolę ochronną. Usuwają potencjalnie szkodliwe zanieczyszczenia z filmu łzowego i przedniej powierzchni oczu. W ciągu dnia, kiedy mrugasz, usuwasz te zabrudzenia mimowolnie, bez zwrócenia szczególnej uwagi. Jednak podczas snu Twoje powieki pozostają nieruchome, przez co zanieczyszczenia zbierają się w kącikach oczu lub na linii rzęs.

Wydzielina, z jakiej tworzone są śpiochy stanowi nieodłączny element uboczny filmu łzowego i kondycji zdrowych oczu. Składa się głównie z wodnistego śluzu, wytwarzanego przez spojówkę oraz substancji oleistej, wydzielanej przez gruczoły łojowe. Jej zadaniem jest utrzymanie odpowiedniego nawilżenia oczu pomiędzy mrugnięciami.

Kiedy śpiochy w oczach powinny wzbudzić Twoją podejrzliwość?

W większości przypadków poranna wydzielina zbierająca się w kącikach oczu jest normalna i nie stanowi przejawów stanu chorobowego. Czasami jednak powinna wzbudzić Twoją podejrzliwość, szczególnie kiedy śpiochy mają kolor żółty lub zielony i towarzyszy im:

• nieostre widzenie,
• wrażliwość na światło,
• ból oczu.

Objawem jakich schorzeń może być nieprawidłowa wydzielina oczu?

Jeśli zauważyłeś, że Twoje śpiochy charakteryzują się nietypowym odcieniem lub konsystencją, prawdopodobnie Twoje oczy borykają się z jakimś schorzeniem. Możliwości jest niestety wiele, lecz do grona najczęstszych chorób można zaliczyć:

• Zapalenie spojówek - objawia się przede wszystkim pieczeniem lub swędzeniem, zaczerwienieniem oczu oraz wodnisto-ropną wydzieliną o białym, żółtym lub zielonym zabarwieniu, która podczas snu może tworzyć na tyle twardą skorupę, że o poranku utrudnia rozchylenie powiek. Zapalenie spojówek dzieli się na: wirusowe, bakteryjne i alergiczne. W najbardziej groźnej odsłonie może ostatecznie prowadzić do utraty wzroku, dlatego tak ważne jest, aby zaraz po zauważeniu nietypowych objawów udać się do okulisty.
• Zapalenie powiek - charakteryzuje się zaczerwienieniem, skalowaniem i bolesnością powiek, a spowodowane jest nieprawidłową pracą gruczołów łojowych, znajdujących się na wewnętrznej krawędzi powiek.
• Jęczmień - to zatkany gruczoł u podstawy powieki. Wyglądem przypomina pryszcz i bardzo często towarzyszy mu zaczerwienienie, obrzęk, dyskomfort określany „obecnością obcego ciała w oku” oraz żółta wydzielina, zmieniająca się w skorupę. Jęczmień najczęściej znika sam, jednak bardzo ważne jest, aby oprzeć się pokusie wyciskania go. To mogłoby bowiem zwiększyć ryzyko rozprzestrzenienia się infekcji na pozostały obszar powieki i oka.
• Owrzodzenie rogówki - ta niezwykle niebezpieczna dla wzroku, ropna choroba rogówki najczęściej spowodowana jest urazem oka lub długo nieleczoną infekcją. Objawia się bólem, zaczerwienieniem, opuchlizną oraz wydzieliną tak gęstą, że może zaburzać i ograniczać widzenie. W przypadku braku szybkiego leczenia może prowadzić do całkowitej utraty wzroku.
• Zapalenie woreczka łzowego (łac. Dacryocystitis) - gdy przewód łzowy jest zablokowany, woreczek łzawiący z systemem drenażu prowadzący do nosa może ulec zainfekowaniu i zapaleniu. W takim przypadku powoduje opuchnięcie i guzek, pojawiający się tuż pod dolną powieką. Do typowych objawów zapalenia woreczka łzowego należy ból i zaczerwienienie, nieostre widzenie i lepka wydzielina z oczu.

Do pozostałych chorób oczu, których objawem może być nadmierna wydzielina o nietypowym kolorze i konsystencji należą:

• opryszczka oczna,
• grzybicze zapalenie rogówki,
• pełzaki z rodziny Acanthamoeba.

Nie zawsze jednak podejrzanie wyglądające śpiochy muszą być objawem stanu chorobowego. Równie często są efektem:

• noszenia szkieł kontaktowych,
• uszkodzenia oczu - obecności ciała obcego.

Jak leczyć niebezpieczną wydzielinę z oczu?

Jeśli przyczyną zmiany konsystencji i koloru śluzu jest infekcja, lekarz okulista prawdopodobnie zaleci Ci stosowanie antybiotyku, antywirusowych kropli lub maści do oczu.

Wiedz jednak, że istnieje szereg czynności, które wykonywane starannie i regularnie mogą uchronić Cię przed schorzeniami oczu i nieprzyjemną wydzieliną. Oto one:

• Unikaj dotykania oczu - w ten sposób zapobiegniesz roznoszeniu bakterii i ewentualnej infekcji;
• Często myj ręce - zwłaszcza przed dotknięciem oka, umieszczeniem w nim soczewki lub aplikacją kropli;
• Wypróbuj soczewki jednodniowe - jeśli do tej pory korzystałeś z soczewek dwutygodniowych, miesięcznych lub rocznych, a ostatnio zauważyłeś, że po ich aplikacji wydzielina występuje w większej ilości, jest gęstsza i o nietypowym zabarwieniu;
• Wyrzuć stosowane do tej pory kosmetyki do makijażu oczu - jeśli podejrzewasz, że są one przyczyną reakcji alergicznej;
• Stosuj krople do oczu bez konserwantów i unikaj kontaktu z alergenami.

Czytaj także:

• Skrzydlik na oku - diagnoza i leczenie
• Anizeikonia - nierówność obrazu zależnie od oka
• Zapalenie brzegów powiek