Podstawowe zasady pielęgnacji soczewek

Stosowanie soczewek kontaktowych jest bardzo wygodnym sposobem korekcji wady wzroku. By było w pełni bezpieczne wymaga właściwej pielęgnacji, polegającej na czyszczeniu i dezynfekcji po każdorazowym zdejmowaniu soczewek. Dzięki temu obecne w filmie łzowym białka, lipidy, wapń, które podczas noszenia soczewek odkładają się na ich powierzchni (i mogą być przyczyną dyskomfortu, prowadzić do infekcji oczu), zostają usunięte.

   

Podstawowe zasady użytkowania i pielęgnacji soczewek

 

• dokładnie umyj i osusz ręce każdorazowo przed dotknięciem soczewki,
• zdejmując soczewkę z oka należy ją wyczyścić: umieszczając na czystej i suchej dłoni, nanieść na nią niewielką ilość płynu i pocierać jej powierzchnię kolistymi ruchami z obu stron, następnie opłukać płynem i umieścić w pojemniku na soczewki wypełnionym świeżym płynem, tak by soczewka była w nim całkowicie zanurzona,
• zawsze używaj świeżego płynu, zwracając uwagę na datę ważności oraz termin przydatności od momentu otwarcia. Nie rozcieńczaj, ani nie wykorzystuj ponownie raz użytego płynu w pojemniku na soczewki,
• często wymieniaj pojemnik na soczewki (najlepiej co 30 dni, nie rzadziej niż co 3 miesiące),
• pojemnik na soczewki również należy czyścić, płucząc go codziennie świeżym płynem i pozostawiając otwartym aż do wyschnięcia. Zaleca się także mechaniczne czyszczenie pojemnika (raz w tygodniu) przy użyciu pałeczki z wacikiem bawełnianym, zamoczonym w płynie do pielęgnacji,
• przechowuj soczewki w płynie przez zalecany przez producenta czas (często podawany jest minimalny czas przechowywania soczewek w płynie niezbędny do prawidłowego procesu czyszczenia i dezynfekcji),
• nie używaj do płukania lub przechowywania soczewek innych substancji (np. wody lub soli fizjologicznej) niż płyny do tego przeznaczone,
• aby uniknąć skażenia płynu oraz urazu oka, nigdy nie dotykaj powierzchni oka czubkiem butelki,
• nie stosuj kropli do oczu ani innych leków bez konsultacji ze specjalistą,
• nie noś soczewek kiedy Twoje oczy są zaczerwienione, podrażnione - zgłoś się do specjalisty,
• stosuj się do instrukcji zamieszczonych przez producentów,
• zawsze systematycznie wymieniaj soczewki na nowe zgodnie z zaleceniem producenta.

 

Rady dla kobiet

 

• lakiery do włosów lub inne kosmetyki w sprayu najlepiej używać przed założeniem soczewek, by uniknąć ich kontaktu z powierzchnią soczewki,
• makijaż stosuj po założeniu soczewek co zapobiega ich zabrudzeniu przy zakładaniu,
• zdejmuj soczewki kontaktowe przed demakijażem.

 

Dezynfekcja soczewek kontaktowych

Podstawowym zadaniem płynów do pielęgnacji soczewek kontaktowych jest dezynfekcja czyli usuwanie mikroorganizmów. Według normy ISO 14729 płyn do soczewek kontaktowych powinien skutecznie niszczyć:

• bakterie:
  • Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty, bakteria Gram-dodatnia),
  • Serratia marcescens (pałeczka krwawa, bakteria Gram-ujemna),
  • Pseudomonas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej, bakteria Gram-ujemna)
• grzyby:
  • Fusarium solani,
  • Candidia albicans.

Norma ta nie uwzględnia oceny skuteczności dezynfekcji wobec pełzaków z rodziny Acanthamoeba, które powodują zapalenie rogówki charakteryzujące się ciężkim przebiegiem (w wielu przypadkach prowadząc do utraty widzenia) i trudnościami w leczeniu. Do zakażenia może dojść min. w wyniku kontaktu soczewek z wodą basenową, przechowywania soczewek w wodzie, braku ich regularnego czyszczenia.

 

Rodzaje płynów pielęgnacyjnych

Wyróżniamy dwie grupy najczęściej stosowanych płynów przeznaczonych do dezynfekcji i czyszczenia miękkich soczewek kontaktowych:

• płyny wielofunkcyjne (jednostopniowe) - służą do dezynfekowania, czyszczenia, przechowywania, a także płukania soczewek. Są łatwe w użyciu, ekonomiczne. Najczęściej stosowane w nich środki dezynfekujące stanowią konserwanty: PHMB (polyhexamethylene biguanide), Polyquad (polyquaternium-1), Aldox (myristamidopropyl dimethylamine). Zawierają również czynniki chelatujące (kwas etylenodiaminotetraoctowy - EDTA, sól sodowa - wspierające proces dezynfekcji), surfakanty (substancje powierzchniowo czynne, których działanie polega na usuwaniu osadów białkowych, lipidowych oraz innych zanieczyszczeń, np. poloksamer 407, poloksamina) oraz środki buforujące (np. bufory boranowe i fosforanowe - utrzymujące odpowiednie pH płynu). Przykładowe płyny:
  • Biotrue®
  • ACUVUE® RevitaLens®
  • OPTI-FREE® Express®
• płyny na bazie nadtlenku wodoru (H2O2, stężenie 3%) - służą do dezynfekowania, czyszczenia, przechowywania soczewek. Nie zawierają konserwantów. Nie wymagają mechanicznego czyszczenia soczewek. Związek nadtlenku wodoru jest bardzo skutecznym środkiem bakteriobójczym. Wykazuje jednak wysoką toksyczność dla tkanek oka, dlatego wymaga zastosowania środków neutralizujących, które przekształcają go w wodę (H2O) i tlen (O2). Do tego celu używa się platynowego dysku umieszczonego w pojemniku na soczewki lub dodaje do płynu czynnik neutralizujący (pirogronian sodu). Przykładowe płyny:
  • Avizor Ever Clean Plus
  • Eyeye MonoSept

 

Chociaż większość płynów wielofunkcyjnych jest odpowiednia do większości miękkich soczewek kontaktowych, mogą występować pewne wyjątki z uwagi na zastosowane w nich składniki oraz ich kompatybilność z soczewkami. Dlatego dobór płynu lub jego zmianę należy zawsze konsultować ze specjalistą.