Kontrola progresji krótkowzroczności - techniki terapeutyczne

W ciągu ostatnich dziesięcioleci, częstość występowania krótkowzroczności na świecie znacznie wzrosła. Szacuje się, że do 2050 roku połowa populacji ludzkiej może mieć problemy z ostrością wzroku z powodu wady refrakcji związanej z krótkowzrocznością.

   

Aktualnie, w celu wyeliminowania postępu krótkowzroczności możliwe jest zastosowanie wielu technik terapetucznych, m. in. mówimy tu o:

• Zmianie nawyków - ryzyko progresji krótkowzroczności spada o ponad 30%, jeżeli dziecko spędza min. 14 godzin tygodniowo na świeżym powietrzu;
• Zastosowaniu atropiny lub pirenzepiny - leczenie farmakologiczne;
• Użyciu różnego typu korekcji soczewkami okularowymi (soczewki dwuogniskowe, relaksacyjne, progresywne);
• Miękkich, multifokalnych soczewkach kontaktowych;
• Sztywnych soczewkach kontaktowych;
• Ortokeratologii.

Ze wszystkich, wyżej podanych metod najskuteczniejsze są kolejno: zastosowanie farmakoterapii, ortokorekcja oraz miękkie soczewki multifokalne. Jednakże w przypadku pierwszej metody należy pamiętać o dużym współczynniku efektów ubocznych takich jak cykloplegia, światłowstręt, problemy z widzeniem z bliska, nadmierna ekspozycja na promieniowanie UVA wewnętrznych struktur oka, mogącą prowadzić do zaćmy i zmian w siatkówce.

 

Ortokeratologia w kontrolowaniu progresji krótkowzroczności

 

Jest to jedna z nowszych metod hamowania postępu krótkowzroczności, która nie wymaga leczenia chirurgicznego. Polega na stosowaniu soczewek stabilnokształtnych, które modelują kształt rogówki. Ortosoczewki zakłada się na noc, rano zdejmuje. Pacjent prowadzony w taki sposób w ciągu dnia zakłada okulary z soczewkami jednoogniskowymi. Terapię stosuje się codziennie, natomiast po trzech miesiącach istnieje możliwość zakładania soczewek jedynie co drugą noc, ponieważ efekt odkształcenia tkanki może utrzymywać się nawet przez 40 godzin. Po jakimś czasie wystarczą dwa razy w tygodniu z ortosoczewkami, ale nie można z nich zupełnie zrezygnować. Taka decyzja grozi bowiem powrotem rogówki do pierwotnego kształtu i odnowieniem wady. Żywotność ortosoczewek wynosi dwa lata.

Na podstawie wielu badań, przeprowadzanych od 2005 roku, wykazano, że dzieci noszące soczewki ortokeratologiczne miały wolniejszy wzrost osiowej długości oczu o 43% w porównaniu z dziećmi, które nosiły okulary. Zauważono również lepsze efekty stosowania tej terapii u dzieci w młodszej grupie wiekowej.

 

Soczewki kontaktowe miękkie wieloogniskowe w kontrolowaniu progresji krótkowzroczności

 

Miękkie soczewki wieloogniskowe nadal stanowią nowość na rynku, a co za tym idzie, nie każdy konsument jest świadom szerokiego zastosowania takich produktów. Ze względu na specyfikę swojej budowy, soczewki wieloogniskowe (przez niektórych nazywane soczewkami kontaktowymi progresywnymi) umożliwiają prezbiopom ostre widzenie do dali jak i do bliży.

Soczewki kontaktowe multifokalne swoją unikatowość zawdzięczają charakterystycznej budowie - ich strefy optyczne mają zmienną moc, dzięki czemu zapewniają utrzymanie ostrości w warunkach, kiedy pacjent potrzebuje różnych mocy (obserwowanie dali, a czytanie w bliży). Liczba dioptrii jest indywidualnie dostosowywana do wady wzroku pacjenta oraz jego wymagań. W przypadku użycia ich do kontroli progresji krótkowzroczności, ta charakterystyczna budowa umożliwia użytkownikowi zmniejszenie wysiłku akomodacyjnego, a co za tym idzie - zmniejszenie prawdopodobieństwa wzrostu gałki ocznej. W tym momencie należy przypomnieć, że nadmierny wysiłek akomodacyjny (który jest dosyć duży w okresie dziecięcym) może wpłynąć na proces elongacyjny gałki ocznej, a co za tym idzie, zwiększenie wady wzroku w kierunku większych “minusów”.

Badania przeprowadzone przez American Academy of Ophthalmology w 2011 roku udowodniły zahamowanie procesu wydłużenia gałki ocznej oraz progresji krótkowzroczności wśród wszystkich uczestników programu naukowego w zakresie min. 30%. Badaniu poddano czterdzieści dzieci w wieku 11-14 lat, ze średnią wadą wzroku na poziomie 2,72 D z odchyleniem standardowym do +/- 1,10 D (dioptrii). Badania były przeprowadzane przez 10 miesięcy dla każdego oka. Łączny czas trwania to półtorej roku.

Porównując powyższe wyniki do badania przeprowadzonego w 2013 roku przez tą samą organizację, zauważamy, że jeżeli wydłużymy czas stosowania terapii za pomocą soczewek miękkich wieloogniskowych z 10 do 24 miesięcy dla jednego oka, to zahamowanie krótkowzroczności wynosi 50%, a redukcja procesów wzrostowych gałki ocznej spada o 29%.

 

Zalety technik terapeutycznych w kontrolowaniu postępującej krótkowzroczności

 

Reasumując, możliwości terapeutycznych, mających na celu zahamowanie progresji krótkowzroczności jest wiele i każda wykazuje pozytywne efekty zastosowania. Metoda powinna być dopasowana do pacjenta i jego indywidualnych potrzeb oraz wymagań. W przypadku zastosowania soczewek kontaktowych miękkich multifokalnych, należy mieć na uwadze konieczność odpowiedniej pielęgnacji oraz zachowania higieny.

Na podstawie badań, jesteśmy w stanie stwierdzić, że wprowadzenie terapii soczewkami kontaktowymi, ma tym lepsze efekty, im wcześniej ją zaczniemy. Jednakże musimy mieć na uwadze czy nasz najmłodszy pacjent jest w stanie poradzić sobie z codziennymi trudami użytkownika soczewek od procesu zakładania, do higieny włącznie.